Dekabrın 29-da bu mövsümdə birinci
dəfə olaraq "Aşıq Qərib" mövqe
tamaşaya qoyuldu. Bu daha əvvəl yazılmış
olan "Əsli və Kərəmə" bənzəməsi
və onun kibi yekrəng musiqidən ibarət
olduğu haqqında keçən yıl yazmışdıq.
Hətta sözlər delə bir-birinin eynidir.
Məsələn, "Əsli və Kərəmdə":
- "Bir yuxu gördüm əvvəl yuxuda bir
növcavan …"
"Aşıq Qərib"də:
- "Məni bu hala salan əvvəl yuxuda gördüyüm
candır …"
Hər iki operada hər iki qəzəl "Kürdi-Şəhnaz"
üstə oxunur.
Bu iki opera arasındakı fərq "Əsli
və Kərəm"in nisbətən daha zəngin
orkestrovkası olmaqla bərabər, zəngin
uvertüraları və ayrı-ayrı musiqi
parçaları arasında dəxi bir rabitə
olmasından ibarətdir.
"Aşıq Qərib"də isə pərdələrdən
bir çoxunun (bəlkə hamısının)
uvertürası yox, musiqi parçaları arasında
dəxi çox yerdə rabitə yox (Qərib
ilə Sənəmin vida pərdəsində
bayatılar və ardınca şikəstə
kibi) bu operanın mükəmməl və ətraflı
bir islaha ehtiyacı vardır.
Keçən yıla nisbətən quruluş
olduqca fəna idi. Rejissor bu quruluşu ilə
coğrafiyadan ən ibtidai belə məlumata
malik olmadığını göstəriyordu.
Səkkiz ay mütəmadi soyuq və qarlı
qış içərisində qalan və iki
bin metroya qadar yüksəkliyi olan Ərzrumda
rejissorun "yetişdirdiyi" xurma ağacları
bunu açıq göstərirdi.
İştirak edənlərdən başlıca
Sarabski (Qərib) səsinin ən yuxarı yerlərində
olduqca sərbəst oxuyurdu.
Şahsənəm rolunda Sona xanım bir qadar
çalışmalıdır. Getdikcə zəngulələri
azalır və qadın olmasına baxmayaraq,
Qəriblə bir oktavada oxuduğu zaman belə
ondan zəif görünürdü. Fəqət
orkestro ilə "Necə ağlamasın Sənəm"
solosunu olduqca gözəl və müvəffəqiyyətli
keçirdi.
Şahvələd - Bağırov səsini
Avropa quruluşuna salmış, fəqət
hələ təmamilə möhkəmlənməmişdir.
Darülmusiqidə çalışmasını
davam etdirərsə, gələcəkdə
daha müvəffəq ola bilir. "Atası verdi
qızını" solosunu yaxşı oxudu. Ümumiyyətlə
bu gecə rolunu yaxşı ifa etdi.
Qəni rolunda gənc aktrisa Sara xanım çox
zəif idi. Yeganə qardaşının ölümü
sanki ona heç təsir etmədi. Biləks,
anası (Lizina) yaxşı idi.
Sair iştirak edənlər ümumi ahəngi
pozmamaya çalışırdılar.
Xor çox yerdə unison və zəif idi. Sözləri
aydın deməyə cürət etməyib,
çəkinirdi.
"Böyük balet dəstəsi" doqquz nəfərdən
ibarət idi.
Qurban "Dərbənd Şikəstəsi"nə
əlavə etdiyi bəzi yeni gözəl "barmaqları"
ilə ümumiyyətlə akkompanimentdə
çox yaxşı idi.
Salonda bir boş yer yox, hətta artıq stullar
belə əlavə edilmişdi.
"Kommunist", 31 dekabr 1926
